Kotwic - o to co znalazłem w necie na potwierdzenie mojej teorii - karaś srebrzysty stał się od niedawna problemem dla wód Bałtyku... sami naukowcy zalecają uśmiercanie tej ryby - zachęcam do lektury..
Gynogeneza polega na zaplemnieniu komórki jajowej plemnikiem, który nie jest donorem informacji genetycznej, a tylko zapoczątkowuje podziały w komórce jajowej. Przy systemie determinacji płci XY otrzymuje się potomstwo wyłącznie samicze. Do lat 90- tych ubiegłego wieku uważano, że populacja karasi w większości wód Europy złożona jest wyłącznie z osobników triploidalnych. Jednak w świetle ostatnich badań okazało się, że nawet na północy Polski, gdzie notowano do roku 2000 pokolenia wyłącznie samicze, obecny udział samców w populacji wynosi prawie 40%. Pojawienie się w populacji samców oraz ryb diploidalnych stwarza nowe możliwości ekspansji gatunku, a jednocześnie zagrożenie dla rodzimej ichtiofauny poprzez zjawisko hybrydyzacji. W przypadku triploidalnych karasi srebrzystych mieszańce pojawiały się niezwykle rzadko i były sterylne bądź posiadały liczne deformacje ciała nie dożywając wieku reprodukcyjnego. U ryb diploidalnych do zjawiska hybrydyzacji dochodzi znacznie częściej. W literaturze istnieje wiele doniesień o uzyskaniu żywotnych krzyżówek karpia z karasiem srebrzystym, karasia srebrzystego z leszczem, karasia pospolitego z karasiem srebrzystym czy nawet karasia srebrzystego z jaziem. Ponadto hybrydy karasia srebrzystego z karpiem charakteryzowały się dużo większymi przyrostami oraz posiadały w pełni wykształcone gonady. W Polsce gatunkiem, który przegrał konkurencje pokarmowo rozrodczą z karasiem srebrzystym jest karaś pospolity. Mimo zbliżonej behawioralnej odporności na niekorzystne warunki środowiskowe karaś srebrzysty efektywniej konkurował o pokarm z rodzimym gatunkiem, dzięki gęstszemu aparatowi filtrującemu, a o ostatecznym sukcesie zdecydowała plastyczność rozrodcza karasia srebrzystego. W wyniku przeprowadzonych doświadczeń okazało się, że samice Carassius auratus gibelio z powodzeniem wykorzystywały nasienie Carassius carassius do indukcji rozwoju gynogenetycznego, natomiast pojawienie się hybryd możliwe było wówczas, gdy nasieniem karasia srebrzystego zapłodniono ikrę karasia pospolitego.
W większości przypadków mieszańce uzyskiwane poprzez krzyżowanie blisko spokrewnionych gatunków są żywotne, ale charakteryzują się znaczną liczbą deformacji ciała oraz zazwyczaj są sterylne. Jednak niewielka ich liczba może produkować gamety i przystępować do rozrodu. Obecnie trudno dokładnie określić w jakim stopniu hybrydy karasia srebrzystego z innymi gatunkami mogą wpływać bezpośrednio na rozród poszczególnych populacji ryb jak płoć, lin, leszcz. Jednak nawet mieszańce, które produkują nieaktywne lub „uszkodzone” gamety przystępując do tarła razem z innymi rybami, powodują obniżenie odsetka zapłodnienia ikry, oraz wzrost śmiertelności.
Przykład licznego już występowania Carassius auratus gibelio w przybrzeżnych wodach Bałtyku wskazuje na duże możliwości ekspansji tego gatunku. W Zatoce Puckiej niegdyś liczne zasoby ryb karpiowatych (płoci, certy czy leszcza) oraz dużych drapieżników (szczupaka, węgorza, okonia) uległy znacznej redukcji. W ten sposób powstała wolna nisza ekologiczna, którą z powodzeniem zajmuje ten obcy gatunek. Czy stanie się on konkurencją dla rewitalizowanych gatunków, na razie jeszcze nie wiadomo.
W zaistniałej sytuacji uznanie karasia srebrzystego za gatunek niepożądany z punktu widzenia ochrony naturalnej różnorodności gatunkowej i genetycznej rodzimej ichtiofauny raczej nie budzi wątpliwości chociaż jego ilość i skala rozprzestrzenienia skłania niektórych badaczy do włączania go do lity gatunków rodzimych.
Aby ocenić skalę i stopień adaptacji tego gatunku w naszym rejonie potrzeba nie tylko map jego rozmieszczenia ale i badań nad lokalnymi populacjami Carassius auratus gibelio, ale także wiedzy na temat zmienności genetycznej, ploidalności, efektywności rozrodczej w warunkach wylęgarniczych i naturalnych. Pozwoliłoby to sprawdzić czy i jaki stopień zagrożenia stanowi on dla rodzimych ichtiocenoz. Dokonanie takiej oceny pomogłoby także dobre prowadzenie statystyk połowowych – rybackich i wędkarskich.
Karasie z Zatoki Puckiej powinny być dobrze poznane. Stacja Morska IOUG podjęła ku temu odpowiednie działania starając się o środki finansowe na poznanie biologicznych i ekologicznych cech zatokowej populacji tego gatunku.
Karasie srebrzyste w akwarium Stacji Morskiej IOUG w Helu
W najbliższym czasie dla akwenu Zatoki Puckiej jako obszaru ochronnego Natura 2000 będzie przygotowywany plan ochrony. Należy się zastanowić czy plan ten nie powinien przewidywać działań zmierzających do redukcji zasobów tego gatunku i obniżenia jego udziału w strukturze ichtiofauny zatoki. Wyniki badań naukowych powinny być podstawą dla merytorycznej weryfikacji tego typu decyzji i ich skutków.
Niemniej, bazując na ogólnej strategii postępowania z obcymi gatunkami już dzisiaj stosowne regulacje prawne chyba powinny zakazywać wędkarzom i rybakom uwalniania złowionych osobników Carassius auratus gibelio. Zwiększyło by to śmiertelność gatunku i pomogłoby w zahamowaniu jego ekspansji w zatoce oraz przenoszeniu lub przedostawaniu się do nowych siedlisk.
